Informatie uit de kaart halen
Posities en coördinaten weergeven
Coördinaten
Elke plaats op de zeekaart kun je nauwkeurig omschrijven met de zogenaamde coördinaten. De coördinaten beschrijven de parallel en de meridiaan die elkaar op die plek snijden. Het zijn dus altijd twee getallen, de breedtegraad en de lengtegraad.
Noorderbreedte en Oosterlengte
De parallellen liggen evenwijdig aan de evenaar op een bepaalde ‘breedtegraad’. De evenaar is de nul-parallel. Bij Den Helder vind je de parallel van 53° Noorderbreedte.
De meridianen lopen van de Noordpool naar de Zuidpool over de kaart. De meridiaan die over Greenwich (in Engeland) loopt is de 0-meridiaan. Het Nederlandse Wad ligt ten oosten van de nul-meridiaan, ongeveer tussen de 5° en 7° Oosterlengte.
Hoe haal je een positie uit de kaart?
Om voldoende nauwkeurigheid te bereiken worden de coördinaten uitgedrukt in graden en minuten. Een graad is onderverdeeld in 60 minuten. Officieel is de minuut weer verdeeld in 60 seconden. Maar op de kaarten van het Wad zijn de minuten opgedeeld in tienden. De minuten kun je dan noteren als een getal met een aantal cijfers achter de komma.
Een voorbeeld
De groene ton S0 15 ligt op de volgende positie:
NB: 53° 5,25’(53 graden en 5,25 minuten)
OL: 5° 8,13’(5 graden en 8,13 minuten)
Minuten en seconden
Voor wie belangstelling heeft voor de notatie in graden, minuten en seconden: de omschrijving van de parallel op Noorderbreedte 53° 5,25 (53 graden en 5,25 minuten) komt overeen met Noorderbreedte 53° 5’ 15” (53 graden, 5 minuten en 15 seconden).
Een GPS positie gebruiken
Posities van de GPS, zoals je scheepspositie, zijn ook weergegeven met coördinaten, zodat je deze in de kaart kunt zetten. Als je een GPS-positie in de kaart zet, werk dan heel nauwkeurig. In de praktijk blijkt een vergissing snel gemaakt, vooral als de omstandigheden spannend zijn.
Laptop met elektronische navigatie
Heb je een navigatieprogramma op je laptop aan boord, dan kan de computer de GPS-positie op de elektronische kaart weergeven. Het voordeel van de computer is dat deze geen vergissingen maakt met het intekenen van de scheepspositie.
Tot slot
De coördinaten vormen een nauwkeurige omschrijving van je positie op het water. Tegelijkertijd is navigeren met alleen een GPS-positie erg kwetsbaar. Er zijn op het Wad veel oriëntatiepunten waaraan je kunt herkennen waar je bent. Kijk naar de betonning, het silhouet van een eiland aan de horizon, een ondiepte die zich laat lezen op het water. Je positie wordt dan meer dan alleen een stipje op de kaart.
Terug naar het overzicht vaarcursus.
Tekst: Marianne van der Linden
© ScheepsWijs Vaarcursussen
www.scheepswijs.nl