Zwaard steken?
Een volgende korte vaartip over het keren van het schip. Als we ons schip kort willen laten draaien, welk zwaard steken we dan, en hoe diep?
Het 'buitenbochtzwaard'
De zwaarden beperken de drift, het “uit de bocht vliegen”. We gebruiken altijd het “buitenbocht-zwaard”. Bij een bocht naar stuurboord, steken we dus het bakboord zwaard. Het schip wordt tegen het zwaard aangedrukt en de drift zal minder zijn.
Wel of geen zwaard steken?
Bij de platbodems, zoals de bollen, tjalken en skutsjes is het zwaard steken belangrijker dan bij de ronde schepen, zoals de lemsteraken. De ronde schepen zijn in verhouding korter en draaien van zichzelf al met minder drift dan de echte platbodems.
Het is goed om je zwaard te gebruiken, maar het is ook handig om te weten hoe je schip draait zonder zwaard. Als je weet hoe je schip reageert kun je zelf kiezen of het voor de manoeuvre nodig is om zwaard te steken.
Voorzichtig met gestoken zwaard
Bij een tjalk steekt het zwaard verticaal naar beneden in het water. Bij de ronde schepen steekt het zwaard naar buiten. Het breedste punt van het schip ligt dan onder water! Omdat het zwaard erg kwetsbaar is, mag het nergens tegenaan komen als het gestoken is.
Hoe diep moet het zwaard?
Het zwaard steek je voor het beste resultaat zo diep mogelijk. Dat kan beperkt worden door de diepte van het vaarwater. Het zwaard mag niet aan de grond komen. Het schip gaat dan om het zwaard heen draaien en wel precies de verkeerde kant op. Je herkent het omdat het schip “vreemd” reageert, de draai verloopt anders als anders. Het zwaard iets hoger halen brengt gelijk veel verbetering.
Niet achteruitvaren met een gestoken zwaard.
Een laatste aandachtspunt: voorkom dat je met een diep gestoken zwaard achteruit vaart. Het zwaard wil van het schip af gaan staan en als het zwaard aan de grond komt, of tegen een steiger of meerpaal, wordt de zwaardophanging verkeerd belast.
Kortom:
Het zwaard als driftbeperkend middel komt ook bij het keren van het schip goed van pas.
- Gebruik altijd het 'buitenbocht-zwaard'.
- Zorg dat het zwaard niet aan de grond komt.
- Haal het zwaard op tijd omhoog om schade te voorkomen.
- Draai ook af en toe zonder zwaard om te leren inschatten wanneer je je zwaard echt moet gebruiken bij het keren op de motor.
Goede vaart.
Terug naar de overzichtspagina van de vaarcursus.
Tekst Marianne van der Linden
Foto Martin Koekebakker
Copyright Scheepswijs en Heech by de Mar B.V.